ιοντοανταλλακτικές ρητίνες

Φυσικοί ή συνθετικοί πολυμερείς ιοντοανταλλάκτες. Οι ι.ρ. διακρίνονται σε κατιοντοανταλλακτικές ρητίνες, οι οποίες χρησιμοποιούνται για την απομόνωση και τον διαχωρισμό κατιόντων, γι’ αυτό περιέχουν αρνητικά φορτισμένες ομάδες (π.χ. καρβοξυλικές ή θειικές), ενώ διακρίνονται σε ισχυρού ή ασθενούς τύπου οξέος· σε ανιοντοανταλλακτικές ρητίνες, οι οποίες χρησιμοποιούνται στον καθαρισμό ανιόντων, γι’ αυτό φέρουν θετικά φορτισμένες ενώσεις, όπως οι αμίνες, και διακρίνονται σε ισχυρού ή ασθενούς τύπου βάσεις· και τέλος, σε επαμφοτερίζουσες ή διπολικές ρητίνες που είναι αμφολύτες και χρησιμοποιούνται στον διαχωρισμό τόσο κατιόντων όσο και ανιόντων. Στις ι.ρ. το ιόν που σχηματίζει το δομικό δίκτυό τους μπορεί να θεωρηθεί ουσιαστικά ακίνητο εξαιτίας του μεγάλου μοριακού βάρους. Το ιοντικό πλέγμα συνδέεται με άλλα ιόντα μικρότερα και αντίθετου φορτίου, τα οποία μπορούν να ανταλλάσσονται με τα ιόντα του διαλύματος γύρω τους και να αποκαθίσταται κατ’ αυτό τον τρόπο ισορροπία. Το μέσο μέγεθος των σωματιδίων στις ι.ρ. είναι 0,2-2 mm και οι αντίστοιχες πυκνότητες είναι 0,5-0,9 gr/cm³. Οι ι.ρ. χρησιμοποιούνται στην αφαλάτωση του νερού, στον καθορισμό των προϊόντων της οργανικής και ανόργανης σύνθεσης, στον μερικό διαχωρισμό αμινοξέων, ενώ συναντούν ευρεία εφαρμογή στη βιοχημεία για την απομόνωση και τον διαχωρισμό πολυηλεκτρολυτών, όπως είναι οι πρωτεΐνες και τα νουκλεϊκά οξέα.